تقویت حافظه با تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS)


شما هم گاهی یادتان میرود کلید یا سوئیچ ماشینتان را کجا گذاشتهاید؟ یا اسم همکار یا برخی افراد نزدیکتان را فراموش میکنید؟ اگر پاسختان مثبت است نگران نباشید، شما تنها نیستید. این وضعیت بخصوص با افزایش طول عمر انسانها و کاهش وابسته به سن حافظه، بیشتر دیده میشود.
تحقیقات علمی نشان میدهد که با تحریک الکتریکی مغز میتوان توانایی حافظه را بهبود بخشید. بر اساس الگوهای معرفی شده توسط دانشمندان، تحریک جزئی و کاملا بی خطر جاهای مشخصی از مغز با کمک دستگاه تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS) میتوان توانایی حافظه فرد را تقویت کرد. تقویت حافظه با تی دی سی اس (tDCS) کاملا بی خطر بوده و زود بازده است.
حافظه چیست؟
یکی از تواناییهای بسیار مهم شناختی در انسان حافظه است. حافظه توانایی ذخیره سازی اطلاعات و بازیابی مناسب آنها در زمان مورد نیاز است. انسان برای انجام تقریبا تمام امور زندگی خود نیاز به حافظه دارد. اهمیت حافظه به گونهای است که به طور عام توانایی حافظه را معادل ظرفیت هوشی و ضریب هوش در نظر میگیرند. تمام تواناییهای شناختی و مهارتهای اجتماعی و شغلی ما وابسته به حافظه هستند. به همین دلیل کاهش وابسته به سن حافظه یا فراموشیهای گاه و بیگاه معمولا باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره و فعالیتهای شغلی ما میشود.
برخی افراد به دلیل مشکلات حافظه یادشان میرود که داروهای خود را سر وقت مصرف کنند. برخی قرارهای مهم کاری یا دوستانه را فراموش میکنند. و برخی افراد اسامی یا چهره افراد را فراموش کرده و از این بابت دچار دردسر میشوند. ضعف حافظه در برخی کودکان باعث عدم موفقیت تحصیلی و ثبت نمرههای ناامید کننده در کارنامه میشود.
چه مشکلات و بیماریهایی باعث ایجاد مشکلات حافظه میشوند؟
توانایی حافظه در انسان به دلیل مشکلات مختلف دچار مشکل میشود. برخی اختلالات باعث ایجاد اختلال حافظه میشوند. به عنوان مثال اختلال بیش فعالی و نقص توجه یا ADHD به درجات مختلف باعث ایجاد مشکلات حافظه میشود. تاخیرهای رشدی و اختلالات یادگیری نیز از جمله مشکلاتی هستند که در کودکان باعث اختلال حافظه میشوند. اختلالات طیف اوتیسم نیز معمولا درجاتی از اختلال حافظه ایجاد میکند. از طرفی مشکلات حافظه معمولا در بسیاری از وضعیتها و مشکلات ذهنی و روانی دیده میشود و تقویت حافظه فعال معمولا به عنوان یکی از روشهای کمک کننده به درمان بسیاری از این اختلالات توصیه میشود.
برخی بیماریها نیز میتوانند باعث ایجاد اختلال حافظه شوند. کم کاری تیروئید و کمبود برخی ویتامینها مانند ویتامینهای خانواده B از جمله وضعیتهایی هستند که باعث ایجاد مشکلات حافظه میشود. در این موارد اولین قدم درمان مشکلات هورمونی و جبران کمبودهای ویتامینی است.
در برخی موارد مشکلات حافظه بدون وجود هیچ کدام از مشکلات و اختلالات فوق ایجاد میشود. به عنوان مثال، معمولا یک افت وابسته به سن در توانایی حافظه در انسان اتفاق میافتد. به این معنی که معمولا از سنین میانسالی توانایی حافظه به مرور افت میکند. این روند کاهشی وابسته به سن اگر در زندگی روزمره و شغلی فرد اختلال ایجاد نکند جای نگرانی ندارد. اما اگر وضعیت اختلال حافظه ملموس و قابل توجه باشد نیاز به پیگیری و معالجه دارد.
یکی از وضعیتهای قابل توجه در کاهش قدرت حافظه در سنین میانسالی اتفاق میافتد. این وضعیت آسیب شناختی خفیف یا MCI نام دارد و یکی از علائمی است که میتواند پیش بینی کننده بیماری آلزایمر در آینده باشد. در این حالت فرد دچار اختلال حافظه میشود، اما شدت اختلال به میزانی نیست که زندگی و شغل فرد را تحت تاثیر قرار دهد. با این وجود مشکل تا حدی است که فرد و اطرافیان او متوجه میشوند. یکی از مسائلی که احتمال ایجاد آسیب شناختی خفیف یا MCI را بیشتر میکند وجود استرسهای مزمن یا اختلالات اضطراب و افسردگی است. ظاهرا این مشکلات با کاهش قدرت مغز در ساختن ارتباطات عصبی جدید باعث ایجاد مشکلات حافظه در این افراد میشود.


با مشکلات و اختلال حافظه چه کنیم؟
اگر شما یا اطرافیانتان دچار مشکلات و اختلال حافظه هستید نگران نباشید. راههای زیادی برای تقویت حافظه و حل مشکل وجود دارد. بررسی هورمونهای مختلف از جمله هورمونهای تیروئیدی، ویتامینها و تشخیص بیماریها و اختلالات احتمالی قدم اول در درمان مشکلات حافظه است. در مرحله بعد درمان این بیماریها و اختلالات، زمینه را برای درمان اختلال حافظه فراهم خواهد کرد. در برخی بیماریها مانند آلزایمر درنهایت داروها پیشرفت بیماری را کند میکنند اما متاسفانه روند روبه رشد تخریب حافظه را متوقف نمیکنند.
قدم بعدی تقویت حافظه با روشهای توانبخشی شناختی است. در این راستا اولین مساله برای حل مشکل توجه به سن فرد است. معمولا مشکلات حافظه در سنین کودکی با توانبخشی شناختی به خوبی بهبود پیدا میکنند. البته هر چه سن بالاتر برود تقویت حافظه نیاز به تلاش و زمان بیشتری دارد. انجام فعالیتهای شناختی مختلف، چالشهای فکری، یادگیری مهارتها و زبانهای جدید، نواختن موسیقی و انجام فعالیتهای فیزیکی از جمله مواردی هستند که ما را در برابر کاهش وابسته به سن توانایی حافظه محافظت میکنند.
در سالهای اخیر مداخلات متعددی مانند تحریک الکترکی مغز یا یا تی دی سی اس (tDCS)، نوروفیدبک و تحریک مغناطیسی مغز برای تقویت حافظه مورد مطالعه قرار گرفتهاند. در ادامه میخواهیم یافتههای مهم در مورد اثر تحریک الکتریکی مغز یا یا تی دی سی اس (tDCS) را روی تقویت حافظه با شما به اشتراک بگذاریم. برای کسب اطلاعات لازم و جامع در مورد تحریک الکتریکی مغز مقاله “تحریک الکتریکی مغز؛ امیدواری به درمان ارزان و بی عارضه” را مطالعه کنید.
تقویت حافظه با تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS)
تحقیقات متعددی روی اثر تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS) روی تقویت حافظه انجام شده است. نتایج این تحقیقات نشان از اثرگذاری مثبت تی دی سی اس (tDCS) روی تقویت حافظه دارد. تحقیقات اخیر نشان داده است که تحریک الکتریکی قسمتهای مشخصی از مغز باعث تقویت حافظه خواهد شد. این اثر مثبت بخصوص روی حافظه فعال کلامی مشاهده شده است. این تحقیق توسط تیمی از دانشمندان دانشکاه بوستون آمریکا انجام شده است.
نتایج این تحقیق نشان میدهد که استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS) برای چهار روز پیاپی و هر روز 20 دقیقه باعث تقویت حافظه کلامی آنها به مدت حداقل یک ماه میشود. جالب است که افرادی که در ابتدا مشکلاتی در حافظه خود داشتند بیشترین سود را از جلسات تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS) بردند. این تحریکات مغزی با تغییر الگوی فعالیت شبکههای عصبی و بهبود عملکرد آنها باعث بهبود و تقویت حافظه میشوند.
بر اساس نتایج علمی انواع مختلف تحریکها برای تقویت انواع مختلف حافظه ضرورت دارد. برای حافظه میان مدت برخی مناطق و برای حافظه بلند مدت مناطق دیگر مغزی باید تحریک شود. تحریک الکتریکی مغز یا تی دی سی اس (tDCS) میتواند به درمان مشکلات و اختلال حافظه در افراد سالخورده، تقویت حافظه برای بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان و درمان مشکلات حافظه در سنین مختلف از جمله میانسالی کمک کند.

بدون دیدگاه