ارزیابی رشد کودکان با تاکید بر رشد گفتار

یک تا 6 ماهگی:

در این بازه زمانی کودک با شنیدن صداهای مختلف واکنش نشان می‌دهد. از گریه برای بیان نیازهای مختلف خود استفاده می‌کند. صدا وچهره افراد آشنا مانند مادر را شناسایی کرده و به او لبخند می‌زند و می‌خندد. کودک در این دوره در واکنش به صحبت دیگران اصوات نامفهومی تولید می‌کند و به چهره فرد نگاه می‌کند و به مرور به اسم خود واکنش نشان می‌دهد.

شش تا 12 ماهگی

در 6 ماهه دوم زندگی کودکان شروع به تولید صداهای تکراری مانند دددد، ماماماما و بابابابا می‌کنند. آنها برای جلب توجه دیگران صداهای خاصی تولید می‌کنند و با حرکات سر و بدن درک خود را از در خواست‌های کلامی نشان می‌دهند. اسامی اعضای خانواده را می‌شناسند و با شنیدن نام آنها واکنش نشان می‌دهند. 

به دستورات کلامی ساده مانند نه، وایسا و بغل پاسخ مناسب نشان می‌دهند. برخی کودکان دراین سن اسامی برخی از اشیا پرکاربرد مانند توپ را درک می‌کنند و با شنیدن نام اشیا به آنها نگاه می‌کنند. تعداد کمی از کودکان در انتهای یک سالگی اولین کلمه خود را بیان می‌کند.

دوزاده تا 18 ماهگی

در این زمان کودک از گفتار و حالات چهره‌ای و بدنی برای بیان خواسته‌هایش و برقراری ارتباط استفاده می‌کند. تعداد کلمات کودک به مرور افزایش یافته و بیش از 10 کلمه معنادار را بیان و استفاده می‌کند. کلمات جدید را به شکل خودانگیخته تقلید می‌کند. اکثرا از صداهای مشخص مانند ب، پ، م، ن، د، ه استفاده می‌کند. 

در این مرحله بسیاری از اشیا و اعضای بدن را می‌شناسد و قادر به درک عبارات طولانی ترمانند “برو توپت رو بیار” و پرسش‌های ساده مانند “این چیه؟ بابا کو؟” هستند و پاسخ مناسب به آنها نشان می‌دهند.

هیجده تا 24 ماهگی

تعداد خزانه کلمات درکی کودک تا 2 سالگی باید به 250 -300 کلمه برسد. همچنین کودکان تا این سن می‌توانند تقریبا 30 کلمه را به شکل هدفمند و برای بیان نیازها و خواسته‌های خود بیان کنند. برخی از کودکان تا 2 سالگی گاهی عبارات 2 الی 3 کلمه‌ای را تقلید و شروع به استفاده از ضمایر ملکی مانند “مال من” و کلمه سوالی مانند “کجا؟” و برخی افعال ساده می‌کنند.

 آن‌ها گاهی جملات دو کلمه ای مانند”توپ بده” به کار می‌برند. برخی از آن‌ها حتی نام خودشان را هنگام صحبت در مورد خود به کار می‌برند. کودک در این سن قادر به درک و اجرای دستورات دو مرحله‌ای مانند” ماشین رو بیار بده به بابا” است. او شروع به انجام بازی‌های نمادین مانند غذا دادن به عروسک می‌کند. در این زمان او صداهای ت، ک، گ در کلمات ظاهر می‌شود و تقریبا 25 درصد گفتار کودک قابل فهم می‌شود.

دو تا 3 سالگی

در سال سوم خزانه واژگان درکی و بیانی کودک هر روز افزایش پیدا کرده و کلمات را به طور کامل بیان می‌کند. در این سن قادر به درک و اجرای دستورات کلامی 2-3 مرحله‌ای در یک جمله می‌باشد. به تدریج شروع به درک مفاهیم ساده مانند “بزرگ/کوچک، روی/زیر، بالا/پایین، و پر/خالی می‌کند. 

در پایان این مرحله یعنی در 3 سالگی کودک قادر به استفاده از جملات 3 الی 4 کلمه‌ای در گفتار خود می‌باشد. از ضمایر تو، من، ما، او، آنها و سوالاتی  مانند “کی؟ چی؟ چرا؟ کجا؟” در گفتار خود استفاده می‌کند. به سوالات ساده جواب می‌دهد. درگفتار خود آهنگ و تکیه به کار می‌برد و ترانه‌های کودکانه را حفظ می‌کند. شروع به استفاده از صداهای “و، ن، س، چ، ش، ز” در کلمات خود می‌کند.در پایان این مرحله 75 درصد گفتار کودک قابل فهم می‌باشد.