اختلال بلع بعد از سکته مغزی


دیسفاژی یا اختلال بلع یکی از مهمترین عوارض سکته مغزی است. دیسفاژی یا اختلال بلع بعد از سکته مغزی میتواند منجر به آسپیراسیون و پنومونی یا عفونت ریه متعاقب آن شود. به همین دلیل یکی از وضعیتهای اورژانسی در سکته مغزی است که باید در اولین فرصت درمان گردد. درمان اختلال بلع بعد از سکته مغزی با رویکرد بررسیهای پاراکلینیک و مداخلات توانبخشی انجام خواهد شد. تا درمان کامل اختلال بلع تغذیه بیمار باید از طریق لوله بینی یا NG tube انجام شود. خانواده نباید برای خارج کردن این لوله و شروع تغذیه دهانی عجله کرده و سرخود اقدام کنند.
اختلال بلع پس از سکته مغزی بسیار رایج است. تقریباً نیمی از افرادی که دچار سکته مغزی میشوند، در ابتدا اختلال بلع دارند. اغلب این بیماران با ارزیابی های تخصصی از جمله آندوسکوپی بلع و مداخلات توانبخشی مناسب درمان اختلال بلع این مشکل رفع خواهد شد.
اختلال بلع بعد از سکته مغزی چرا ایجاد می شود؟
سه مرحله اصلی بلع
• مرحله دهانی:
مرحله حلقی:
مرحله مروی:
آیا اختلال بلع بعد از سکته مغزی خطرناک است؟


نشانههای اختلال بلع بعد از سکته مغزی
- سرفه یا احساس خفگی هنگام خوردن یا آشامیدن.
- خروج غذا و بخصوص مایعات از طریق بینی.
- احساس گیر کردن غذا در گلو
- عدم توانایی در نگه داشتن غذا یا نوشیدنی در دهان
- باقی ماندن غذا در گلو حتی بعد از بلعیدن های مکرر
- عدم توانایی در جویدن صحیح غذا
- تغییر یا خش دار شدن صدا بعد از بلعیدن
- آبریزش دهان
- افزایش طول زمان تغذیه
- مجبور بودن به نوشیدن آب با هر لقمه غذایی
- تنگی نفس هنگام بلعیدن
علائم عوارض ناشی از مشکلات بلع بعد از سکته مغزی
عفونت ریه
- تب
- درد و کوفتگی بدن.
- سرفه، گاهی اوقات با خلط سبز یا زرد.
- دشواری در تنفس مانند احساس تنگی نفس یا تنفس سریع و سطحی.
- درد قفسه سینه
کاهش وزن
آیا درمانهایی برای اختلال بلع بعد از سکته مغزی وجود دارد؟
- تغییر رژیم غذایی.
- یادگیری تکنیکهایی که میتوانند به شما در بلعیدن کمک کنند.
- استفاده از وسایل کمکی که میتوانند به شما در خوردن یا آشامیدن راحتتر کمک کنند.


بیشتر بخوانید: عوارض سکته مغزی
تغییر نحوه خوردن و آشامیدن
نوشیدن ایمن
تغییر دما:
نحوه و زمان غذا خوردن خود را تغییر دهید
ارزیابی بلع
- ارزیابی معمولا با بلعیدن مقدار بسیار کمی آب شروع میشود. به دنبال آن غذا و نوشیدنیهایی با غلظتهای مختلف امتحان می شود تا توانایی بلع در وضعیت های مختلف و با غذاهای متفاوت بررسی شود.
- ویدئوفلوروسکوپی شامل گرفتن عکس رادیولوژی از دهان و گلوی بیمار هنگام بلعیدن است. بیمار کنار دستگاه اشعه ایکس مینشینید و غذاها و نوشیدنیهای مختلفی میخورد. این غذاها با مایع مخصوصی به نام باریم مخلوط میشوند تا در عکسهای اشعه ایکس قابل ردگیری باشند و وجد هر گونه آسپیراسیون یا مشکلات بلع بعد از سکته مغزی تشخیص داده شود.
- ارزیابی آندوسکوپی فیبراپتیک بلع (FEES) یا آندوسکوپی بلع از یک آندوسکوپ منعطف که از طریق بینی وارد فضای حلق و حنجره می کنند برای بررسی اتفاقاتی که هنگام بلعیدن رخ میدهد، استفاده میکند. آندوسکوپ یک لوله بلند، نازک و انعطافپذیر است که در انتهای آن یک چراغ و یک دوربین کوچک وجود دارد. این لوله از طریق یکی از سوراخهای بینی وارد گلوی شما میشود تا درمانگر بتواند عملکرد عضلات شما و محل بروز مشکلات را مشاهده کند.
تغذیه با لوله
- ارزیابی معمولا با بلعیدن مقدار بسیار کمی آب شروع میشود. به دنبال آن غذا و نوشیدنیهایی با غلظتهای مختلف امتحان می شود تا توانایی بلع در وضعیت های مختلف و با غذاهای متفاوت بررسی شود.
- ویدئوفلوروسکوپی شامل گرفتن عکس رادیولوژی از دهان و گلوی بیمار هنگام بلعیدن است. بیمار کنار دستگاه اشعه ایکس مینشینید و غذاها و نوشیدنیهای مختلفی میخورد. این غذاها با مایع مخصوصی به نام باریم مخلوط میشوند تا در عکسهای اشعه ایکس قابل ردگیری باشند و وجد هر گونه آسپیراسیون یا مشکلات بلع بعد از سکته مغزی تشخیص داده شود.
- ارزیابی آندوسکوپی فیبراپتیک بلع (FEES) یا آندوسکوپی بلع از یک آندوسکوپ منعطف که از طریق بینی وارد فضای حلق و حنجره می کنند برای بررسی اتفاقاتی که هنگام بلعیدن رخ میدهد، استفاده میکند. آندوسکوپ یک لوله بلند، نازک و انعطافپذیر است که در انتهای آن یک چراغ و یک دوربین کوچک وجود دارد. این لوله از طریق یکی از سوراخهای بینی وارد گلوی شما میشود تا درمانگر بتواند عملکرد عضلات شما و محل بروز مشکلات را مشاهده کند.
نکاتی برای زندگی با مشکلات بلع بعد از سکته مغزی
فقط به این دلیل که مشکلات بلع دارید، به این معنی نیست که نمیتوانید از غذا خوردن لذت ببرید. با متخصص گفتاردرمانی و متخصص تغذیه صحبت کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای غلبه بر اختلال بلع بعد از سکته مغزی و لذت خوردن را به شما ارائه دهند.
۱. به درمانگر خود گوش دهید
۲. سوال بپرسید.
۳. یاد بگیرید که چگونه با خیال راحت بخورید
- زمان و فضای مناسبی را انتخاب کنید تا بتوانید روی خوردن تمرکز کنید. هنگام خوردن تلویزیون را خاموش کنید و در یک فضای ساکت و آرام شروع به خوردن کنید.
- در حالت کاملا نشسته غذا بخورید. خردن در حالت نیمه نشسته و درازکش میتواند برای بیمار سکته مغزی مشکل ایجاد کرده و مشکلات بلع بعد از سکته مغزی را تشدید کند. با کمر صاف بنشینید، دستها و بازوها را به جلو دراز کنید. اگر روی صندلی هستید، پاهایتان را صاف روی زمین قرار دهید.
- هنگام خوردن سعی کنید ریلکس و آرام باشید و عضلات گردن و صورت خورد را آرام کنید.
- حجم خوراک را کاهش دهید. غذا را به قطعات کوچک خرد کنید و هنگام نوشیدن، جرعههای کوچک بنوشید.
- بعد از هر لقمه، دو بار قورت دهید تا مطمئن شوید چیزی در دهانتان باقی نمانده است.
- خوردن و آشامیدن هنگام احساس خستگی یا خوابآلودگی
- خوردن و آشامیدن در حالت درازکش غذا
- صحبت کردن هنگام غذا خوردن یا نوشیدن مایعات
- خوردن غذاها و نوشیدنیهایی که بر اساس توصیه متخصص مناسب شما نیست.


نکاتی برای زندگی با مشکلات بلع بعد از سکته مغزی
۴. بهداشت دهانی: مراقب دهان و دندان خود باشید
۵. با کسی در مورد آن صحبت کنید.
کنار آمدن با مشکلات بلع میتواند به ویژه در خانه دشوار باشد. بخش بزرگی از زندگی خانوادگی و اجتماعی ما مربوط به خوردن و آشامیدن است، بنابراین وقتی دیگر نمیتوانید از این چیزها لذت ببرید، زندگی تان به شدت تحت تاثر قرار خواهد گرفت. بسیاری از افراد مبتلا به سکته مغزی وقتی نمیتوانند مانند گذشته در وعدههای غذایی خانوادگی شرکت کنند، احساس طرد شدن میکنند. یا ممکن است غذا خوردن در بیرون از منزل برایتان سخت شود، زیرا از غذا خوردن در مقابل دیگران خجالت میکشید. از طرفی ممکن است از اینکه با دیگران غذا نمیخورید، احساس معذب بودن کنید. این احساسات میتوانند شما را به شدت اذیت کنند. بنابراین حتماً با یک دوست یا اعضا خانواده در مورد آنها صحبت کنید.
نکاتی برای خانواده و دوستان
چگونه می توان به فردی که مشکلات بلع بعد از سکته مغزی دارد کمک کرد؟ در اینجا چند نکته برای کمک به اطرافیان و اعضا خانواده بیمار مبتلا به اختلال بلع بعد از سکته مغزی آورده شده است.
اطلاعات درست را از منابع معتبر بگیرید
توصیه ها را نادیده نگیرید
به آنها زمان و حریم خصوصی بدهید.
در صورت نیاز درخواست کمک کنید
بایدها و نبایدهای مهم برای خانواده در اختلال بلع بعد از سکته مغزی
کارهایی که باید انجام دهید:
- مطمئن شوید که بیمار صاف نشسته باشد. اگر به یک طرف خم شده، یک بالش میتواند به حمایت از تنه کمک کند.
- برای تغذیه و خوردن عجله نکنید و به آن ها زمان زیادی بدهید.
- به آنها نشان دهید که قرار است چه چیزی بخورند، یا آن را برایشان توصیف کنید. غذا خوردن به همان اندازه که به ظاهر و بوی غذا مربوط میشود، به طعم آن نیز بستگی دارد.
- سعی کنید غذا را طوری سرو کنید که زیبا به نظر برسد و هنگام ارائه آن مثبت و دلگرم کننده باشید. جدا نگه داشتن غذا در بشقاب بسیار اشتها آورتر از قاطی کردن آن است.
کارهایی که نباید انجام دهید:
- اگر بیمارتان احساس خستگی یا خوابآلودگی میکند، به آنها نوشیدنی یا چیزی برای خوردن بدهید.
- عجله کنید و یکباره مقدار زیادی خوراکی به آنها بدهید.
- فراموش کنید که دارید به یک بزرگسال کمک میکنید، نه یک کودک

بدون دیدگاه