فارسیآفازی: شناسایی انواع مختلف و درمان های موجود
آفازی یک نوع اختلال در تکلم یا اختلال ارتباطی است که به دلیل آسیب به نواحی خاصی از مغز که مسئول پردازش زبان هستند، ایجاد می‌شود. واژه آفازی در زبان فارسی به زبان پریشی ترجمه شده است و هر دو اصطلاح برای توصیف این اختلال به کار می‌رود. این اختلال معمولاً ناشی از سکته مغزی، ضربه به سر، تومورهای مغزی یا بیماری‌های دژنراتیو مانند آلزایمر است. آفازی می‌تواند به طور قابل توجهی توانایی فرد در درک گفتار، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، تفکر و تنظیم رفتار را تحت تأثیر قرار دهد.
انواع آفازی
آفازی بروکا:
این نوع آفازی معمولاً ناشی از آسیب به ناحیه بروکا در لوب پیشانی است. افراد مبتلا به این نوع زبان پریشی در درک گفتار مشکل چندانی ندارند اما تولید گفتار و صحبت کردن در آنها مختل می‌شود. آنها ممکن است در ابتدا توانایی حرف زدن خود را کاملا از دست دهند اما در ادامه شروع به حرف زدن می‌کنند، با این وجود جملات را کوتاه و تکه‌تکه می‌گویند. این بیماران مبتلا به آفازی بروکا توانایی تکرار جملات، کلمات و حتی گاهی صداهایی که می‌شنوند را از دست می‌دهند. توجه داشته باشید که با این حال، درک آنها از زبان معمولاً حفظ می‌شود. همچنین احتمال دارد توانایی نوشتن نیز مختل شود.
آفازی ترانسکورتیکال حرکتی:
آفازی ورنیکه:
آفازی ترانسکورتیکال حسی:
آفازی گلوبال:
آفازی انتقالی:
علت ایجاد آفازی یا زبان پریشی چیست؟
عوامل مختلفی می‌توانند منجر به بروز زبان پریشی شوند. در زیر به مهم‌ترین عوامل ایجاد آفازی می‌پردازیم.
سکته مغزی:
سکته مغزی شایع‌ترین علت آفازی است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به ناحیه‌ای از مغز قطع شود. اختلال در خونرسانی به نواحی مسئول درک و بیان گفتار در مغز منجر به مرگ سلول‌های مغزی و آسیب به نواحی مرتبط با زبان می‌گردد. این وضعیت باعث ایجاد زبان پریشی یا آفازی می‌شود.
ضربه به سر:
تومورهای مغزی:
بیماری‌های دژنراتیو یا پیش رونده مغزی:
عفونت‌های مغزی:
علائم زبان پریشی
علائم آفازی می‌تواند شامل مشکلات در هر کدام از موارد زیر یا ترکیبی از اختلال در همه حوزه‌های زیر باشد.
تولید گفتار: اختلال در گفتار و دشواری در بیان افکار و استفاده از کلمات مناسب.
- درک گفتار: مشکلات در فهمیدن صحبت ها و مکالمات دیگران
- خواندن و نوشتن: دشواری در خواندن متون یا نوشتن جملات منسجم.
- اختلال در نامگذاری و پیدا کردن واژه ها: تقریبا در همه انواع آفازی‌ها دیده می‌شود. فرد بیمار از یافتن واژه مناسب هنگام صحبت کردن ناتوان است و اشتباهات معنایی یا تلفظی هنگام ادا کردن کلمات دیده می‌شود.
- توانایی تکرار: توانایی تکرار کردن گفتار دیگران در برخی از انواع زبان پریشی آسیب می‌بیند.
تشخیص اختلال زبان پریشی یا آفازی
تشخیص آفازی یک فرایند جامع و چند مرحله‌ای است که شامل ارزیابی‌های بالینی، آزمایش‌های تصویربرداری و آزمون‌های زبانی می‌شود. تشخیص آفازی شامل ارزیابی‌های بالینی توسط متخصصان گفتاردرمانی و تصویربرداری مغز برای شناسایی محل آسیب است. در ادامه به جزئیات این مراحل می‌پردازیم.
مراحل تشخیص آفازی
معاینه توسط پزشک:
پزشک توانایی‌های ارتباطی فرد از جمله صحبت کردن، درک گفتار، خواندن و نوشتن را بررسی می‌کند. در صورت وجود اختلال در این حوزه‌ها یا شک به وجود مشکل، بیمار برای ارزیابی‌های تخصصی و انجام آزمون‌های زبانی به متخصص گفتاردرمانی ارجاع داده می‌شود.
تصویربرداری مغز:
ارجاع به متخصص گفتاردرمانی:
درمان آفازی
آفازی، یک اختلال زبانی است که ناشی از آسیب به نواحی خاصی از مغز است و می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر توانایی‌های ارتباطی فرد داشته باشد. در مورد درمان آفازی، وضعیت به شدت آسیب و نوع آن بستگی دارد. درمان آفازی بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. اولین قدم در درمان آفازی، انجام ارزیابی دقیق از وضعیت و توانایی‌های ارتباطی توسط متخصص گفتاردرمانی است. بعد از این مرحله برنامه درمانی برای درمان زبان پریشی توسط متخصص گفتاردرمانی طراحی و اجرا می‌شود.
مساله دیگر در درمان آفازی بحث زمان است. بیشترین میزان بهبودی در بیماران در روزها و هفته‌های اول اتفاق می‌افتد و زمان طلایی درمان 6 ماه بعد از وقوع ضایعه است. هرچقدر برنامه گفتاردرمانی برای بیماران را زودتر شروع کنید نتیجه درمان بیشتر و سریع تر اتفاق می‌افتد.
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی اصلی‌ترین و مؤثرترین روش درمان آفازی است. این روش درمان زبان پریشی شامل تمرینات مختلفی است که به بیماران کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی خود را بازیابی کنند. گفتاردرمانگران با استفاده از تکنیک‌های مختلف، به بیماران کمک می‌کنند تا توانایی‌های ارتباطی خود را بهبود بخشند. این تمرینات می‌تواند شامل تمرینات فردی و گروهی یا استفاده از فناوری‌های نوین مانند نرم افزارها و اپلیکیشن‌های موجود باشد. روش‌های درمانی مانند گفتار آهنگین (MIT) و محدودیت اجباری (CIT) به بیماران کمک می‌کند تا توانایی‌های گفتاری خود را بازیابند. تشویق بیمار به استفاده از توانایی‌های زبانی باقیمانده خود مانند حرکات بدن و توانایی نوشتن و خواندن برای برقراری ارتباط استفاده کند. این مداخلات منجر به تسریع درمان زبان پریشی و بهبود توانایی‌های گفتاری می‌شود.
گفتاردرمانی به بیماران کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی خود را بازسازی و محدودیت‌های ایجاد شده را جبران کنند. با گفتاردرمانی بیماران مهارت‌های زبانی خود را دوباره پیدا و از توانایی‌های باقیمانده خود برای برقراری ارتباط استفاده کنند. هرچی درمان آفازی زودتر آغاز شود، احتمال بهبود زبان پریشی بیشتر است.
حمایت های روانی و اجتماعی
مساله بسیار مهم دیگر در درمان آفازی آگاهی از نوع و شدت این اختلال توسط خانواده و اطرافیان است. آگاهی از این اختلال و شناخت علائم آن می‌تواند به خانواده برای ارائه حمایت‌های عاطفی و ارتباطی و نسهیل درمان زبان پریشی کمک کند. حمایت عاطفی و اجتماعی برای بیماران و خانواده‌های آنها بسیار مهم است و توسط تیم روان شناسی کلینیک زاگرس کرمانشاه به بهترین نحو ارائه می‌شود.
درمان‌های دارویی
داروی مشخصی برای درمان آفازی وجود ندارد. برخی داروها با بهبود جریان خون مغز منجر به بازیابی و توانبخشی مغز کمک می‌کنند. داروهایی مانند پیراستام، ممانتین و دونپزیل ممکن است توسط پزشک تجویز شوند و اثراتی روی بهبود وضعیت بیمار و کمک به درمان زبان پریشی داشته باشند.
تحریک مغزی برای درمان آفازی
وش‌هایی مانند تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال یا تحریک الکتریکی مغز (tDCS) روی توانبخشی بیماران و درمان آفازی موثر است. در این روش تحریک سلول‌های آسیب‌دیده مغز برای بهبود توانایی نامگذاری اشیا و سایر مهارت‌های زبانی اتفاق می افتد. در کلینیک زاگرس کرمانشاه درمان تحریک الکتریکی مغز برای بیماران مبتلا به آفازی با به روزترین دستگاه ها انجام می‌شود.
رویکردهای اجتماعی
شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و گروهی نیز می‌تواند به درمان زبان پریشی کمک کند. این فعالیت‌ها به بیماران کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را در یک محیط حمایتی تمرین کنند. این فعالیت‌ها شامل باشگاه‌های کتاب، گروه‌های هنری و نمایشی، شرکت در گردهمایی‌ها و مهمانی‌های خانوادگی، و برنامه گروه درمانی می‌شود.
آیا زبان پریشی به طور کامل درمان می شود؟
در مجموع، امکان درمان کامل آفازی بسته به عوامل مختلف متغیر است. در حالی که برخی افراد ممکن است به طور کامل بهبود یابند، دیگران ممکن است با مشکلات زبانی مادام‌العمر مواجه شوند. گفتار درمانی و حمایت‌های عاطفی می‌توانند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشند. درمان آفازی به عوامل متعددی بستگی دارد که می‌توانند تأثیر مستقیم بر روند درمان زبان پریشی و بهبودی فرد داشته باشند. در ادامه به مهم‌ترین این عوامل اشاره می‌شود.
عوامل مؤثر بر بهبودی و درمان زبان پریشی
نوع و شدت آسیب مغزی:
شدت آسیب مغزی و نوع زبان پریشی (مانند آفازی بروکا یا ورنیکه) تأثیر زیادی بر روی توانایی‌های ارتباطی فرد و روند بهبودی بیمار و درمان زبان پریشی دارد. آسیب‌های جزئی ممکن است منجر به بهبودی سریع‌تر شوند، در حالی که آسیب‌های شدیدتر ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای درمان داشته باشند. به طور کلی، آفازی‌های خفیف‌تر ممکن است سریع‌تر بهبود یابند.
سن بیمار:
سلامت عمومی:
انگیزه و همکاری بیمار:
زمان شروع درمان:
حمایت اجتماعی:
روش‌های درمانی:
درمان آفازی چقدر طول می کشد؟
به طور کلی، مدت زمان لازم برای درمان زبان پریشی و بهبود کامل اختلال متغیر است و بستگی به نوع آسیب، سن بیمار، زمان شروع درمان و انگیزه فرد دارد. با این حال، شروع زودهنگام درمان آفازی و پیگیری منظم می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.
مدت زمان لازم برای درمان زبان پریشی به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان یک زمان مشخص برای همه بیماران تعیین کرد. برای برخی افراد، بهبود ممکن است تا یک سال یا بیشتر طول بکشد. در مواردی که علائم آفازی بیش از 6 ماه ادامه یابد، احتمال بهبودی کامل کمتر می‌شود. بااین وجود برخی بیماران ممکن است سال‌ها بعد از حادثه اولیه شاهد پیشرفت‌هایی باشند. در مواردی که آسیب مغزی دائمی باشد، مشکلات ارتباطی ممکن است مادام‌العمر باقی بماند و گفتار درمانی تنها می تواند علائم را کاهش دهد.
نتیجه‌گیری
درمان زبان پریشی یک فرآیند پیچیده است که تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد. با توجه به این عوامل، برنامه‌ریزی دقیق و شخصی‌سازی شده برای هر بیمار می‌تواند شانس موفقیت درمان زبان پریشی را افزایش دهد. فرایند پیچیده درمان آفازی نیازمند همکاری میان بیمار، خانواده و تیم پزشکی است. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع زبان پریشی، شدت آسیب مغزی و نیازهای خاص بیمار دارد. شروع زودهنگام درمان و استفاده از ترکیبی از روش‌ها می‌تواند شانس موفقیت را افزایش دهد.
بدون دیدگاه